คราบสนิมคืออะไร? วิธีขจัดคราบสนิมแบบได้ผลจริง พร้อมอัตราส่วนสารเคมีที่ถูกต้อง

คราบสนิม เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้ทั้งในบ้าน โรงงาน เสื้อผ้า เครื่องมือเหล็ก กระเบื้อง ไปจนถึงระบบงานอุตสาหกรรม หากไม่กำจัดให้ถูกวิธี อาจทำให้พื้นผิวเสียหายมากขึ้น หรือทำให้เสื้อผ้าเป็นรอยด่างถาวร บทความนี้รวบรวม วิธีขจัดคราบ สนิมแบบถูกต้องตามหลักเคมี, อัตราส่วนผสมจริง, ข้อควรระวัง, รวมถึงตอบคำถามยอดฮิต เช่น “คราบ สนิมเสื้อผ้าออกยังไง?”

คราบสนิมคืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร?

สนิม (Rust) คือผลลัพธ์ของปฏิกิริยาออกซิเดชันระหว่าง เหล็ก + ออกซิเจน + ความชื้น เกิดเป็นสารประกอบ Iron Oxide (Fe₂O₃) ซึ่งมีลักษณะเป็นผงสีน้ำตาลแดง ติดแน่นบนพื้นผิวและล้างออกได้ยาก

สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดคราบ สนิม ได้แก่

  • อากาศชื้นหรือโดนน้ำเป็นเวลานาน

  • สารคลอไรด์ในอากาศ เช่น บริเวณใกล้ทะเล

  • ขัดถูหรือเกิดรอยบนชิ้นงานโลหะ ทำให้ชั้นป้องกันเสีย

  • การใช้น้ำที่มีค่าความกระด้างสูง ทิ้งคราบแร่ธาตุสะสม

ความเข้าใจพื้นฐานนี้ทำให้เลือกล้างสนิม “ถูกสูตร” ไม่ทำให้พื้นผิวเสียหาย

ประเภทของคราบสนิมที่พบได้ทั่วไป

ประเภทคราบ สนิม ลักษณะ พื้นผิวที่พบ ความยากในการกำจัด
สนิมบนเหล็ก (Rust scale) เกาะแน่น สีแดงน้ำตาล เครื่องมือเหล็ก ประตูเหล็ก สูง
สนิมฝังบนกระเบื้อง จุด/คราบวงสีเหลือง หรือส้ม กระเบื้องห้องน้ำ โรงงาน ปานกลาง
สนิมบนสแตนเลส (Tea staining) เป็นจุดหรือคราบเส้นบาง สีทอง–น้ำตาล ราวจับ เครื่องจักรสแตนเลส ง่าย–ปานกลาง
คราบ สนิมบนเสื้อผ้า เป็นวงสีส้มไม่หลุดออกด้วยผงซักฟอก เสื้อผ้าสีอ่อน ง่าย–ปานกลาง หากใช้กรดถูกต้อง

ตารางสรุปสารเคมีกำจัดสนิมยอดนิยม

สารกำจัดสนิม ระดับความแรง เหมาะกับงาน อัตราส่วนใช้งาน
กรดไฮโดรคลอริก (HCl) ✔✔✔ สูง เหล็ก, พื้นโรงงาน, กระเบื้อง 1:5–1:10
กรดออกซาลิก (Oxalic Acid) ✔✔ ปานกลาง เสื้อผ้า, สแตนเลส, กระเบื้อง 3–5% w/v
กรดฟอสฟอริก (Phosphoric Acid) ✔✔✔ สูง งานอุตสาหกรรม, เหล็ก, สแตนเลส 10–20%
น้ำส้มสายชู/กรดอ่อน ✔ ต่ำ งานบ้านทั่วไป ใช้ตรง ไม่ต้องผสมน้ำ

สรุปแบบง่าย:

  • งานเหล็ก → ใช้กรดแรง เช่น HCl / Phosphoric

  • งานสแตนเลส–เสื้อผ้า → ใช้กรดออกซาลิกดีที่สุด

  • งานบ้านทั่วไป → ใช้กรดอ่อน เช่น น้ำส้มสายชูได้

วิธีขจัดคราบ สนิมบนพื้นผิวต่างๆ

1) วิธีล้างสนิมบนเหล็ก

วิธีนี้เหมาะสำหรับเครื่องมือเหล็ก ประตูเหล็ก ชิ้นงานที่โดนฝน

ขั้นตอน

  1. ผสม กรดไฮโดรคลอริก 1 ส่วน : น้ำ 5–10 ส่วน

  2. ใช้แปรงเหล็กขัดสนิมหลุดออกก่อน 1 รอบ

  3. ทาน้ำยาให้คราบ สนิมละลาย 3–5 นาที

  4. ล้างออกด้วยน้ำสะอาด

  5. ทาน้ำมันกันสนิมหรือพ่นสีทันที เพื่อป้องกันสนิมเกิดซ้ำ

คำเตือน

  • ห้ามปล่อยน้ำยาทิ้งไว้นานเกินเวลา เพราะทำให้เหล็กบางหรือกัดผิว

2) วิธีล้างคราบ สนิมบนกระเบื้อง

คราบ สนิมบนพื้นห้องน้ำ เกิดจากน้ำกระเด็นใส่เหล็ก เช่น ขาตู้ ราวเหล็ก หรือคราบแร่ธาตุสะสม

วิธีที่ปลอดภัยที่สุด:

ใช้ กรดออกซาลิก 3–5%

ขั้นตอน

  1. ผสมกรดออกซาลิกตามอัตราส่วน

  2. ทาลงจุดที่เป็นคราบสนิม

  3. ทิ้งไว้ 5–10 นาที

  4. ขัดเบา ๆ และล้างออก

3) วิธีล้างสนิมบนสแตนเลส

แม้สแตนเลสจะไม่ค่อยเป็นสนิม แต่จุดสนิมมักเกิดจากความชื้นหรือสารคลอไรด์

วิธีที่เหมาะสมที่สุด:

ใช้ Phosphoric Acid 10–20%

ขั้นตอน

  1. ทำความสะอาดคราบไขมันก่อน

  2. ทาน้ำยากำจัดสนิมเฉพาะจุด

  3. รอ 3–7 นาที

  4. เช็ดออกด้วยผ้าไมโครไฟเบอร์

  5. ล้างน้ำ → เช็ดให้แห้ง

4) วิธีล้างคราบสนิมบนเสื้อผ้า (คราบสนิมเสื้อผ้าออกยังไง?)

คำตอบสั้น: ใช้กรดออกซาลิก หรือ น้ำยาขจัดสนิมสำหรับผ้า โดยไม่ใช้คลอรีนเด็ดขาด
เพราะคลอรีนจะทำให้ผ้าเหลือง หรือเกิดรอยด่างถาวร

วัสดุที่ต้องเตรียม

  • กรดออกซาลิก (Oxalic Acid) หรือผลิตภัณฑ์กำจัดสนิมผ้า

  • น้ำอุ่น

  • แปรงนุ่ม

อัตราส่วนที่ถูกต้อง

ประเภทผ้า อัตราส่วนกรดออกซาลิก เวลาแช่
ผ้าขาว 1 ช้อนชา : น้ำ 1 ลิตร 10–15 นาที
ผ้าสี ½ ช้อนชา : น้ำ 1 ลิตร 5–7 นาที

ขั้นตอนแบบละเอียด

  1. ผสมกรดออกซาลิกในน้ำอุ่นตามสูตร

  2. นำเฉพาะบริเวณที่มีคราบสนิมลงแช่

  3. ค่อย ๆ ถูด้วยแปรงนุ่ม

  4. เมื่อคราบจาง → รีบล้างออกทันที

  5. ซักด้วยผงซักฟอกตามปกติ

  6. ตากในที่ร่ม (ไม่แนะนำตากแดดทันทีในครั้งแรก)

กรณีคราบหนักมาก

หยดน้ำยากำจัดสนิมผ้าโดยตรง ทิ้งไว้ 2–3 นาที → ล้างออก

สูตรและอัตราส่วนการใช้งานสารเคมีแบบถูกต้อง

1) สูตรน้ำยาล้างสนิมงานเหล็ก

ส่วนผสม อัตราส่วน
Hydrochloric Acid 35% 1 ส่วน
น้ำ 5–10 ส่วน

การใช้งาน: ทา–รอ–ล้าง
เหมาะสำหรับ: เครื่องจักร, ประตูเหล็ก, งานซ่อมบำรุงโรงงาน

2) สูตรกำจัดสนิมงานสแตนเลส

ส่วนผสม อัตราส่วน
Phosphoric Acid 85% 1 ส่วน
น้ำ 3–4 ส่วน

3) สูตรกำจัดสนิมบนเสื้อผ้า (อ่อนโยน)

ส่วนผสม อัตราส่วน
Oxalic Acid 0.5–1%
น้ำอุ่น ตามความต้องการ

ข้อควรระวังด้านความปลอดภัย

หากใช้กรดไฮโดรคลอริก (HCl)

  • ห้ามผสมกับสารฟอกขาวคลอรีน

  • ต้องมีการระบายอากาศดี

  • ใส่ถุงมือยาง–แว่นตานิรภัยเสมอ

หากใช้กรดออกซาลิกบนเสื้อผ้า

  • ห้ามสัมผัสผิวหนังโดยตรง

  • ห้ามใช้กับผ้าที่ไวต่อกรด เช่น ไหม, ขนสัตว์

  • ล้างออกทันทีหากเกิดการระคายเคือง

หากใช้กรดฟอสฟอริกบนสแตนเลส

  • ห้ามปล่อยน้ำยาค้างเกินเวลา เพราะอาจทำให้ผิวด้าน

  • เช็ดให้แห้งทุกครั้งหลังล้าง

คำถามพบบ่อย FAQ

1) คราบสนิมล้างด้วยน้ำยาซักผ้าได้ไหม?

ไม่ได้ค่ะ ต้องใช้กรดอ่อนหรือผลิตภัณฑ์เฉพาะทางเท่านั้น

2) คราบ สนิมเสื้อผ้าออกยังไงแบบเร่งด่วน?

หยดกรดออกซาลิกลงคราบโดยตรง → รอ 2 นาที → ล้างน้ำทันที

3) ใช้น้ำส้มสายชูกำจัดสนิมได้จริงไหม?

ได้ แต่เหมาะกับคราบเล็ก ๆ ไม่เหมาะกับงานเหล็กหนา

4) ผ้าสีใช้กรดออกซาลิกได้ไหม?

ได้ แต่ต้องลดความเข้มข้นและเวลาแช่

5) ทำไมคลอรีนซักผ้าถึงไม่ช่วยล้างสนิม?

คลอรีนไม่ละลายสนิม และอาจทำให้คราบ “เข้มขึ้น”

6) สนิมบนสแตนเลสเช็ดด้วยน้ำยาล้างห้องน้ำได้ไหม?

ส่วนใหญ่ทำให้ผิวด้าน แนะนำใช้ Phosphoric Acid เท่านั้น

7) สนิมบนกำแพงปูนล้างยังไง?

ใช้กรดออกซาลิก 5–10 นาที → ขัดเบา ๆ → ล้างน้ำ

8) สนิมบนเหล็กเกิดซ้ำเร็ว ต้องทำอย่างไร?

หลังล้างต้องเคลือบด้วยน้ำมันกันสนิมหรือพ่นสีทันที

9) เสื้อผ้าขาวเป็นสนิม ใช้ไฮเตอร์ได้ไหม?

ไม่ควร เพราะไฮเตอร์ทำให้คราบกระจายและเสื้อเหลือง

10) เด็กใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดสนิมเสื้อผ้าได้ไหม?

ควรให้ผู้ใหญ่จัดการเท่านั้น

Actionable Summary — สรุปแบบนำไปใช้ได้ทันที

  • คราบ สนิมล้างด้วยผงซักฟอกไม่ออก ต้องใช้ “กรดที่เหมาะสม” เท่านั้น

  • เสื้อผ้า → ใช้กรดออกซาลิก 0.5–1% คือดีที่สุด

  • เหล็ก → ใช้ HCl 1:5–1:10 (แต่ต้องล้างออกทันที)

  • สแตนเลส → ใช้ Phosphoric Acid 10–20%

  • กระเบื้อง → ใช้กรดออกซาลิก 3–5%

  • ห้ามใช้คลอรีนกับคราบ สนิมเสื้อผ้าเด็ดขาด

  • ล้างเสร็จต้อง เคลือบป้องกันสนิม เพื่อป้องกันการเกิดซ้ำ

 

 

 ติดต่อสั่งซื้อสินค้า สั่งซื้อ

สนใจติดต่อ เวิลด์เคมีคอล กรุ๊ป ผู้นําด้านการจําหน่ายและนำเข้า สารเคมีภัณฑ์ เคมีภัณฑ์อุตสาหกรรม ขนาดใหญ่ และ ขนาดย่อม ประเภท เคมีอุตสาหกรรม เคมีทําความสะอาด เคมีสระว่ายน้ำ เคมีบำบัดน้ำ เคมีงานปั้น-งานหล่อ เคมีอาหาร กลิ่น สารสกัด สี น้ำหอม เคมีเครื่องสำอาง อาทิ กลีเซอรีน โซดาไฟเกล็ด โซเดียมเมต้าไบซัลไฟต์ เอทิลแอลกอฮอล์ ฯลฯ สารพัดด้านเคมี เวิลด์เคมิคอล กรุ๊ป พร้อมให้บริการและให้ปรึกษากับลูกค้าทุกท่าน

สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่

Line ID : @worldchemical
Facebook : https://www.facebook.com/chemical.chiangmai
เว็บไซต์ : www.worldchemical.co.th
โทร : 053 204 446-7