คู่มือ “กรดเกลือ” คุณสมบัติ การใช้งานและข้อควรระวัง

กรดเกลือ หรือ Hydrochloric acid เป็นสารเคมีที่มีการใช้อย่างแพร่หลายในภาคอุตสาหกรรม งานซ่อมบำรุง และงานวิจัย เนื่องจากมีคุณสมบัติเป็นกรดแก่ที่สามารถละลายโลหะ คราบตะกรัน และหินปูนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยความเข้มข้นที่พบได้บ่อยคือ กรดเกลือ 35% ซึ่งมีฤทธิ์แรงและต้องใช้อย่างระมัดระวัง บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับกรดเกลือในเชิงลึก ทั้งคุณสมบัติ การใช้งาน และข้อควรระวัง

กรดเกลือคืออะไร?

กรดเกลือ (Hydrochloric acid) คือสารละลายของก๊าซไฮโดรเจนคลอไรด์ (HCl) ในน้ำ มีคุณสมบัติเป็นกรดแก่ที่มีความเป็นกรดสูง (ค่า pH ใกล้ 0 ในความเข้มข้นสูง) ลักษณะทั่วไปคือของเหลวใสถึงเหลืองอ่อน มีกลิ่นฉุนเฉพาะตัว

สูตรเคมี: HCl(aq)
ความหนาแน่น: ประมาณ 1.18 g/cm³ (ที่ความเข้มข้น 35%)
จุดเดือด: ประมาณ 110°C (ขึ้นกับความเข้มข้น)

คุณสมบัติเด่นของกรดเกลือ

1. เป็นกรดแก่

กรดเกลือสามารถแตกตัวเป็นไอออนในน้ำได้สมบูรณ์ จึงมีฤทธิ์กัดกร่อนสูง

2. สามารถละลายโลหะบางชนิด

โลหะที่ทำปฏิกิริยากับกรดเกลือ เช่น สังกะสี เหล็ก จะปล่อยก๊าซไฮโดรเจนออกมา

3. มีฤทธิ์ละลายตะกรันและคราบหินปูน

ทำให้เป็นที่นิยมใช้ในงานทำความสะอาดพื้นผิวปูนและระบบท่อน้ำ

4. มีปฏิกิริยากับสารด่าง

เมื่อนำไปผสมกับสารด่าง จะเกิดปฏิกิริยากลางและสร้างเกลือคลอไรด์

การใช้งานของกรดเกลือ

1. การทำความสะอาดคราบตะกรันและหินปูน

กรดเกลือ 35% นิยมใช้ในการล้างคราบตะกรันในหม้อไอน้ำ คูลลิ่งทาวเวอร์ หรือพื้นผิวปูน เช่น

  • ล้างคราบปูนบนอิฐหรือกระเบื้อง

  • ทำความสะอาดพื้นคอนกรีตที่มีคราบฝังลึก

2. การเตรียมพื้นผิวโลหะ

ก่อนการชุบโลหะหรือการเชื่อม มักใช้กรดเกลือล้างสนิมและไขมันบนผิวโลหะ เพื่อให้การยึดเกาะของการชุบหรือการเชื่อมดียิ่งขึ้น

3. การใช้ในอุตสาหกรรมเคมี

กรดเกลือเป็นสารตั้งต้นในการผลิตสารเคมีอื่นๆ เช่น

  • ผลิตเกลือคลอไรด์ต่างๆ

  • การปรับ pH ในน้ำเสีย

  • การผลิตไวนิลคลอไรด์สำหรับทำ PVC

4. การปรับค่า pH ในน้ำ

ใช้ในกระบวนการบำบัดน้ำเพื่อปรับค่า pH ให้เหมาะสมกับกระบวนการผลิตหรือการใช้งาน เช่น

  • ระบบน้ำหมุนเวียนในโรงงาน

  • น้ำในสระว่ายน้ำ (ในปริมาณที่ควบคุมอย่างแม่นยำ)

5. งานวิจัยและการทดลอง

ในห้องปฏิบัติการ กรดเกลือมักถูกใช้ในปฏิกิริยาเคมีเพื่อย่อยสลายตัวอย่าง หรือใช้เตรียมสารละลายสำหรับการทดลองที่ต้องการสภาวะกรดแก่

ข้อควรระวังในการใช้กรดเกลือ

แม้กรดเกลือจะมีประโยชน์มาก แต่ก็มีฤทธิ์กัดกร่อนและมีกลิ่นฉุนสูง ดังนั้นควรปฏิบัติตามข้อควรระวังดังนี้

1. สวมอุปกรณ์ป้องกัน

เช่น ถุงมือยาง แว่นตานิรภัย และหน้ากากกรองไอกรด

2. ใช้ในพื้นที่อากาศถ่ายเท

เพื่อป้องกันการสูดดมไอระเหยที่อาจทำให้ระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจ

3. ห้ามผสมกับสารฟอกขาว

เพราะจะเกิดปฏิกิริยาปล่อยก๊าซคลอรีน ซึ่งเป็นก๊าซพิษ

4. การเจือจาง

ควรเติมกรดลงในน้ำ ไม่ใช่เติมน้ำลงในกรด เพื่อลดความรุนแรงของปฏิกิริยา

เคล็ดลับการใช้งานกรดเกลือให้ได้ผล

  • ใช้ความเข้มข้นที่เหมาะสมกับงาน (เช่น ล้างคราบปูนใช้ประมาณ 10–15%)

  • ทดสอบกับพื้นที่เล็กๆ ก่อนใช้งานจริงเพื่อดูผลลัพธ์

  • ล้างด้วยน้ำสะอาดหลังใช้งานทุกครั้งเพื่อป้องกันคราบหรือการกัดกร่อนต่อเนื่อง

บทสรุป

กรดเกลือ หรือ Hydrochloric acid เป็นสารเคมีที่มีคุณสมบัติเป็นกรดแก่ มีการใช้งานหลากหลาย ตั้งแต่ทำความสะอาดพื้นผิว ล้างคราบตะกรัน ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิต ไปจนถึงงานวิจัยในห้องปฏิบัติการ โดยความเข้มข้น 35% เป็นรูปแบบที่นิยมมากที่สุด เนื่องจากให้ประสิทธิภาพสูง แต่การใช้งานต้องควบคู่กับการปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด

FAQ – คำถามที่พบบ่อย

1. กรดเกลือ 35% ใช้ล้างพื้นได้ไหม?
ได้ สามารถใช้ล้างคราบปูน คราบสนิม และคราบตะกรันบนพื้นปูนหรือกระเบื้อง แต่ควรเจือจางก่อนใช้งาน

2. Hydrochloric acid กับกรดเกลือเหมือนกันหรือไม่?
เหมือนกัน กรดเกลือคือชื่อเรียกทั่วไปของ Hydrochloric acid ซึ่งเป็นสารละลายของก๊าซไฮโดรเจนคลอไรด์ในน้ำ

3. สามารถใช้กรดเกลือปรับค่า pH ในน้ำสระว่ายน้ำได้หรือไม่?
ได้ แต่ต้องใช้ปริมาณที่เหมาะสมและวัดค่า pH อย่างแม่นยำเพื่อป้องกันน้ำเป็นกรดเกินไป

4. กรดเกลือเก็บอย่างไรให้ปลอดภัย?
ควรเก็บในภาชนะพลาสติกหรือแก้วที่ทนกรดได้ ปิดฝาให้สนิท และเก็บในที่เย็น อากาศถ่ายเท

% คู่มือ "กรดเกลือ" คุณสมบัติ การใช้งานและข้อควรระวัง

 ติดต่อสั่งซื้อสินค้าแอมโมเนียในน้ำสระว่ายน้ำ

สนใจติดต่อ เวิลด์เคมีคอล กรุ๊ป ผู้นําด้านการจําหน่ายและนำเข้า สารเคมีภัณฑ์ เคมีภัณฑ์อุตสาหกรรม ขนาดใหญ่ และ ขนาดย่อม ประเภท เคมีอุตสาหกรรม เคมีทําความสะอาด เคมีสระว่ายน้ำ เคมีบำบัดน้ำ เคมีงานปั้น-งานหล่อ เคมีอาหาร กลิ่น สารสกัด สี น้ำหอม เคมีเครื่องสำอาง อาทิ กลีเซอรีน โซดาไฟเกล็ด โซเดียมเมต้าไบซัลไฟต์ เอทิลแอลกอฮอล์ ฯลฯ สารพัดด้านเคมี เวิลด์เคมิคอล กรุ๊ป พร้อมให้บริการและให้ปรึกษากับลูกค้าทุกท่าน

สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่

Line ID : @worldchemical
Facebook : https://www.facebook.com/chemical.chiangmai
เว็บไซต์ : www.worldchemical.co.th
โทร : 053 204 446-7