ฟีนอล์ฟทาลีน (Phenolphthalein Solution) 0.1%

ฟีนอล์ฟทาลีน (ตัวย่อ: HIn, phph) เป็นสารประกอบที่มีสูตรเคมีคือ C₂₀H₁₄O₄ นิยมใช้เป็นตัวบ่งชี้ (indicator) ในการไทเทรตกรด-เบส โดยจะไม่มีสีเมื่อทดสอบด้วยสารละลายกรดและมีสีชมพูอมม่วงเมื่อทดสอบด้วยสารละลายเบส นอกจากนี้ยังใช้เป็นยูนิเวอร์แซลอินดิเเตอร์ ร่วมกับเมทิลเรด บรอมอไทมอลบลูและไทมอลบลู

1. สินค้ารายการนี้เป็นสารเคมีเกรด Technical มีความบริสุทธิ์ไม่สูง ใช้สำหรับงานที่สารปนเปื้อนไม่มีผลกระทบต่องาน เช่น สารละลายที่ใช้สำหรับทำความสะอาดเครื่องแก้ว/อุปกรณ์ การทดลองในโรงเรียน เป็นต้น ไม่มีเอกสารใบรายงานผลการตรวจวิเคราะห์สินค้า (COA)

2. เคมีภัณฑ์นี้เป็นสารเคมีสำหรับการทดลองในห้องปฏิบัติการ การใช้งานทางอุตสาหกรรมเท่านั้น

คำเตือน: ห้ามนำไปใช้เป็นส่วนผสมของอาหาร เครื่องสำอาง หรือนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น

สารละลายของฟีนอล์ฟทาลีน ในความเข้มข้นร้อยละ 0.1 โดยน้ำหนักที่ละลายอยู่ในเอทานอล (แอลกอฮอล์) และมักเติมน้ำกลั่นเป็นตัวเจือจาง เพื่อใช้เป็นสารแสดงสี (pH indicator) ในการทดลองทางเคมี โดยเฉพาะในการไทเทรตกรด-เบส (acid-base titration) ฟีนอล์ฟทาลีนเป็นสารประกอบอินทรีย์ที่ไม่มีสีในสารละลายที่มีความเป็นกรด แต่จะเปลี่ยนเป็นสีชมพูอ่อนถึงเข้มเมื่ออยู่ในสารละลายที่มีความเป็นเบส

ลักษณะทั่วไปของสารละลาย จะมีลักษณะใส ไม่มีสี หรืออาจอมชมพูจาง ๆ เล็กน้อย มีกลิ่นของเอทานอล เนื่องจากมักใช้แอลกอฮอล์เป็นตัวทำละลาย ในการเตรียมสารละลายนี้จะใช้ฟีนอล์ฟทาลีนเพียงเล็กน้อยประมาณ 1 กรัม ต่อน้ำกลั่นและเอทานอลรวมกัน 1,000 มิลลิลิตร จึงมีความเข้มข้นต่ำและปลอดภัยสำหรับใช้ในห้องปฏิบัติการ

หลักการทำงาน

เป็นอินดิเคเตอร์ที่มีการเปลี่ยนสีเมื่อค่า pH ของสารละลายเปลี่ยน โดยมีขอบเขตการเปลี่ยนสีอยู่ที่ค่า pH ประมาณ 8.2 ถึง 10.0 ซึ่งหมายความว่าเมื่ออยู่ในสารละลายที่มีค่า pH ต่ำกว่า 8.2 จะไม่มีสี แต่เมื่ออยู่ในสารละลายที่มีค่า pH สูงกว่า 8.2 จะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีชมพู และจะกลายเป็นสีชมพูเข้มเมื่อค่า pH สูงขึ้นไปเรื่อย ๆ

ในทางปฏิบัติ มักใช้เป็นตัวบ่งชี้จุดยุติของการไทเทรต โดยเฉพาะในการไทเทรตกรดแก่กับเบสแก่ เช่น การไทเทรตกรดไฮโดรคลอริก (HCl) กับโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) เมื่อถึงจุดสมมูลที่กรดและเบสทำปฏิกิริยากันพอดี ค่า pH จะอยู่ใกล้ 7 และเมื่อเติมเบสเกินแม้เพียงเล็กน้อย ค่า pH จะเพิ่มขึ้นเกิน 8.2 ทำให้ฟีนอล์ฟทาลีนเปลี่ยนเป็นสีชมพู ซึ่งเป็นสัญญาณว่าการไทเทรตสิ้นสุดแล้ว

การใช้งานในด้านอื่น ๆ

นอกจากใช้ในห้องปฏิบัติการทางเคมีแล้ว ยังเคยใช้เป็นส่วนประกอบในยาระบายสำหรับผู้ที่มีอาการท้องผูก เนื่องจากมีฤทธิ์กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันถูกจำกัดหรือยกเลิกการใช้ในบางประเทศ เนื่องจากมีข้อมูลว่าสารนี้อาจมีความเสี่ยงในการก่อมะเร็งเมื่อใช้ในปริมาณมากและเป็นระยะเวลานาน

ในด้านวิทยาศาสตร์ทั่วไป สารละลายยังถูกใช้ในการทดลองพื้นฐาน เช่น การศึกษาปฏิกิริยากรด-เบสในระดับมัธยมศึกษา การสาธิตค่าความเป็นกรด-ด่างของของใช้ประจำวัน หรือใช้ทดสอบสารบางชนิด เช่น ในการตรวจหาคราบเลือดปลอมในงานนิติวิทยาศาสตร์ (แม้ว่าจะไม่ใช่การทดสอบที่แน่นอน)

การเก็บรักษาและข้อควรระวัง

ควรเก็บในภาชนะที่ปิดสนิท ป้องกันแสงแดดและความร้อน เพื่อไม่ให้สารเสื่อมคุณภาพ การเก็บในที่เย็นและแห้งจะช่วยยืดอายุการใช้งานได้ยาวนานมากขึ้น ขณะใช้งานควรหลีกเลี่ยงการสูดดมหรือสัมผัสโดยตรงกับผิวหนังหรือดวงตา เนื่องจากอาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้ ควรสวมถุงมือและแว่นตาป้องกันทุกครั้งเมื่อใช้งานในปริมาณมาก

หากสารหกรดลงบนพื้นผิว ให้เช็ดด้วยกระดาษหรือผ้าชุบน้ำสะอาด แล้วล้างบริเวณนั้นให้สะอาดด้วยน้ำ ควรเก็บให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง และไม่ควรรับประทานหรือสูดดมโดยตรง

Synonyms : Phenolphthalein
Grade : Technical Grade
CAS 77-09-8 , C20H14O4 = 318.33
ขนาด 100 ml.